ร่างแผน PDP2024 ถูกยกเลิกแล้ว กพช. ตั้งคณะกรรมการร่างแผน PDP ฉบับใหม่ ที่ไม่มีภาคประชาชน

ในปี 2567 สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) กระทรวงพลังงาน จัดทำร่างแผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้า พ.ศ. 2567-2580 (PDP2024) และมีการเปิดรับฟังความคิดเห็นในวันที่ 19-23 มิถุนายน 2567 แต่เป็นการจัดให้ประชาชนแสดงความคิดเห็นผ่านระบบออนไลน์และแสดงความคิดเห็นทางข้อความใต้โพสต์เฟซบุ๊กและเว็บไซต์ของ สนพ. ที่ได้มีการโพสต์สไลด์ประกอบการบรรยายร่างแผน PDP2024 เท่านั้น ซึ่งแตกต่างจากแผน PDP2018 ในสมัย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี ที่มีการจัดเวทีสาธารณะทุกภาค ทำให้ประชาชนซึ่งเป็นผู้ได้รับผลกระทบทางตรงจากแผน PDP ทั้งในส่วนของผู้ที่อาจจะได้รับผลกระทบจากการก่อสร้างโรงไฟฟ้า รวมถึงภาระการลงทุนผ่านบิลค่าไฟ ซึ่งทั้งหมดมาจากการกำหนดของแผน PDP การไม่ได้รับรู้ถึงความเคลื่อนไหวดังกล่าวจากการประชาสัมพันธ์ที่อาจยังไม่ทั่วถึง และยังไม่สามารถเข้าไปมีส่วนร่วมในการให้ความคิดเห็นได้อย่างสะดวก ทั้งด้วยวิธีการให้ความคิดเห็นและข้อมูลในร่างแผน PDP2024 ที่ยากต่อความเข้าใจสำหรับคนทั่วไป 

ทำให้ JustPow แพลตฟอร์มที่เป็นการรวมตัวกันขององค์กรที่ทำงานด้านข้อมูล องค์ความรู้ การสื่อสารในด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม ร่วมกับเครือข่ายจากภาคส่วนต่างๆ รวม 13 องค์กร ร่วมกันจัดเวทีสาธารณะเพื่อระดมความคิดเห็นของประชาชนต่อร่างแผน PDP2024 ทั้ง 5 ภูมิภาค รวมไปถึงการจัดเวทีสาธารณะ “เสียงจากประชาชน 5 ภูมิภาคต่อร่างแผน PDP2024” เมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม 2567  ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร เพื่อนำเสนอความคิดเห็น และเปิดผลโหวตของประชาชนทั่วประเทศต่อร่างแผน PDP2024 โดยมีตัวแทนจากประชาชนจากทั้ง 5 ภูมิภาคเข้าร่วม และในวันเดียวกัน ตัวแทนประชาชนจากทั้ง 5 ภูมิภาคได้ยื่นหนังสือข้อเรียกร้องและตั้งคำถามถึงความเป็นไปได้ในการขยายเวลาทบทวนร่างแผน PDP2024 ถึงนายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานผ่านสำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน โดยมีนายสาร์รัฐ ประกอบชาติ  รองผู้อำนวยการ สนพ. เป็นตัวแทนมารับหนังสือ

จากวันนั้นจนถึงวันนี้เป็นเวลา 1 ปีแล้ว ที่ร่างแผน PDP2024 ไม่ถูกประกาศใช้ และภาครัฐเองก็ไม่เคยให้ข้อมูลความคืบหน้าของแผน PDP2024 เลยว่าอยู่ในกระบวนการหรือขั้นตอนไหนแล้วทั้งทางสาธารณะและผ่านการที่ทาง JustPow ได้ยื่นหนังสือไว้เมื่อปีที่ผ่านมา การที่ประเทศไทยต้องอยู่ในภาวะสุญญากาศทางด้านแผนพลังงานมานานหลายปี ตั้งแต่แผน PDP20218Rev1 ประกาศใช้ในปี 2563 ทำให้เกิดความเสียหายหลายด้าน ทั้งในด้านเศรษฐกิจที่ภาคเอกชนและอุตสาหกรรมจำนวนมากต่างต้องเผชิญความไม่แน่นอนและขาดความมั่นใจในการลงทุน ซึ่งส่งผลให้ไทยสูญเสียโอกาสดึงดูดอุตสาหกรรมแห่งอนาคตและลดความสามารถในการแข่งขันของประเทศในระยะยาว โดยเฉพาะการแข่งขันด้านพลังงานสะอาดที่จำเป็นต่อมาตรการสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ การเปลี่ยนผ่านพลังงานสู่คาร์บอนต่ำที่ยังไม่มีแผนชัดเจน เนื่งด้วยแผนพลังงานฉับเก่าไม่สอดคล้องกับบริบทพลังงาน เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ความล่าช้านี้ส่งผลให้การวางแผนการลงทุนด้านพลังงานขาดความชัดเจน นักลงทุนลังเลในการลงทุนพลังงานสะอาด ขัดกับเป้าหมาย Net Zero ของประเทศ

ล่าสุด นายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน ได้มีคำสั่งสั่งให้ยกเลิก ร่าง PDP 2024 และให้จัดทำขึ้นใหม่ ภายใต้คณะกรรมการพยากรณ์และจัดทําแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ ที่แต่งตั้งโดย กพช. ซึ่งมีนายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี รักษาราชการแทน นายกรัฐมนตรี ประธานกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ ได้ลงนามในคำสั่งเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2568 แต่งตั้งคณะกรรมการพยากรณ์และจัดทําแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ โดยมีนายสุเทพ เหลี่ยมศิริเจริญ อดีตปลัดกระทรวงพลังงาน เป็นประธานกรรมการ และคณะกรรมการ คนอื่นๆ ประกอบด้วย

1. เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา
2. เลขาธิการคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน
3. เลขาธิการสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
4. ประธานสภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย
5. ประธานหอการค้าไทยและสภาหอการค้าแห่งประเทศไทย
6. รองศาสตราจารย์ ขวัญชัย ลีเผ่าพันธ์
7. รองศาสตราจารย์ อนุสรณ์ ธรรมใจ
8. รองศาสตราจารย์ แนบบุญ หุนเจริญ
9. ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ปิติ เอี่ยมจ่ารูญลาภ
10. นายสราวุธ แก้วตาทิพย์ อธิบดีกรมธุรกิจพลังงาน
11. นายพรยศ กลั่นกรอง
12. นายวิภู พิวัฒน์ รองผู้ว่าการผลิตไฟฟ้า กฟผ.
13. นายอธิปัตย์ บํารุง
14. นายบัณฑูร เศรษฐศิโรตม์
15. นางสาวอารีพร อัศวินพงศ์พันธ์ นักวิชาการจากทีดีอาร์ไอ
16. นายพงษ์ดิฐ พจนา
17. นายวัฒนพงษ์ คุโรวาท ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและแผน (สนพ.)
18. ผู้แทนส่านักงานนโยบายและแผนพลังาน เป็นกรรมการและเลขานุการ
19. ผู้อ้านวยการกองนโยบายไฟฟ้า สํานักงานนโยบายและแผนพลังงาน เป็นกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ
20. นายศุภกร คงสมจิตต์ เป็น กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ

โดยคณะกรรมการชุดนี้จะมีหน้าที่ในการจัดทำพยากรณ์ความต้องการไฟฟ้าในระยะยาวของประเทศ เพื่อใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนและกําหนดนโยบายด้านไฟฟ้าและความต้องการไฟฟ้าของประเทศ ในแผน PDP ฉบับใหม่ 

จากการประกาศแต่งตั้งคณะกรรมการพยากรณ์และจัดทําแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศดังกล่าว จะเห็นได้ว่าไม่มีตัวแทนจากภาคประชาชนอยู่ในคณะกรรมการจัดทำแผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้าของประเทศเลย แม้ว่าก่อนหน้านี้ นายพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงาน จะกล่าวไว้ว่า “แผน PDP ชุดใหม่นี้ จะสะท้อนเสียงของประชาชนอย่างแท้จริง ทั้งในเรื่องของการเข้าถึงพลังงานสะอาด ราคาที่เป็นธรรม และโอกาสในการผลิตไฟฟ้าในชุมชน ซึ่งจะช่วยยกระดับเศรษฐกิจฐานรากควบคู่ไปกับการสร้างความมั่นคงด้านพลังงาน” 

แต่การที่ไม่มีตัวแทนภาคประชาชนอยู่ในคณะกรรมการพยากรณ์และจัดทําแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ จะทำให้แผน PDP สะท้อนเสียงของประชาชนอย่างแท้จริงได้อย่างไร อีกทั้งประชาชนเองคือผู้มีส่วนได้เสียอย่างแท้จริงจากแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ  ทั้งในฐานะผู้ใช้ไฟฟ้า และผู้ที่อาจได้รับผลกระทบจากการพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้า การที่ไม่มีตัวแทนภาคประชาชนในคณะกรรมการพยากรณ์และจัดทําแผนพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าของประเทศ จึงไม่อาจกล่าวได้ว่าแผน PDP ฉบับใหม่ที่จะออกมานั้นสะท้อนเสียงของประชาชนอย่างแท้จริง และเป็นแผนที่สร้างการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างมีความหมาย